Mannen leiden de wereld, wordt vaak gezegd. Dat zou onder andere komen vanwege het feit dat mannen assertiever én sterker zijn. Vanwege mijn eigen karakter heb ik eigenlijk nooit de algemene veronderstelling in twijfel getrokken dat mannen assertiever zijn dan vrouwen. Een kijkje in mijn eigen omgeving bewijst dat: Mijn mannelijke collega’s lijken altijd comfortabeler om zichzelf te laten gelden of agressieve tactieken te gebruiken om te krijgen wat ze willen, terwijl de meeste van mijn vriendinnen en ik de neiging hebben juist veel rustiger en meer afwachtend te zijn. De uitspraak dat mannen assertiever zijn dan vrouwen, leek voor mij heel logisch.
Net zo agressief als mannen
Maar is dat eigenlijk wel zo? Een bepaalde studie (toegegeven, hij is al vrij oud) suggereert namelijk wat anders. Het blijkt dat mensen voorspelden dat mannen agressiever zouden zijn dan vrouwen, wat onder normale omstandigheden waar was. Toen de onderzoekers echter een ‘deindividualiserende’ setting opzette (een concept in de sociale psychologie dat over het algemeen wordt gezien als het verlies van zelfbewustzijn in groep) waarin deelnemers konden handelen zonder de invloed van sociale rollen, waren vrouwen net zo agressief als mannen. Dat betekent dat wanneer sociale verwachtingen opzij worden gezet, vrouwen zich vrijer voelen om zichzelf te laten gelden.
De resultaten van het onderzoek hebben duidelijke implicaties. Als vrouwen zich alleen vrij voelen om assertief te zijn in een deindividualiserende setting, betekent dit dat vrouwen het potentieel hebben om assertief te zijn, maar worden afgesloten door waargenomen sociale verwachtingen. En misschien is dat eigenlijk wel logisch: meisjes worden vaker geleerd om bescheiden te zijn, terwijl jongens worden toegejuicht om agressief onder het mom ‘mannen zijn nou eenmaal mannen’.
Salarisonderhandelingen
Neem bijvoorbeeld het onderhandelen over salarissen. Er wordt gezegd dat vrouwen minder kansen hebben om te onderhandelen over salarissen. Maar wat nou als dat alleen maar komt omdat we dénken dat we niet assertief genoeg zijn? Is de angst om als onaardig of misschien zelfs bitchy gezien te worden niet juist wat ons tegenhoudt om agressief te zijn op de werkvloer en in net zulke mate succes te behalen als mannen?
Een onderzoek wees uit dat vrouwen net zo effectief onderhandelen als mannen wanneer ze dit voor een vriend of vriendin doen. Dat betekent dat vrouwen van nature de nodige vaardigheden hebben om goed te onderhandelen – zelfs zonder oefening.
Zelfvertrouwen
Het probleem komt van onze angst om onze eigen vaardigheden te laten gelden en zelfvertrouwen uit te stralen. We zijn perfect in staat assertief te zijn, maar onderwerpen ons aan een misschien wel zelf-gecreëerde druk die ons aanmoedigt om in plaats daarvan ingetogen te zijn.
Het goede nieuws is dat je deze informatie in je voordeel kunt gebruiken. Probeer de volgende keer dat je moeite hebt om zelf te onderhandelen, te faken totdat je het daadwerkelijk bereikt. Doe alsof je pleit voor een goede vriend. Het zal het gemakkelijker maken om je sterke punten te laten gelden als je je zelfkritiek het zwijgen oplegt en afstand neemt van sociale verwachtingen door voor jezelf te vechten zoals je ook voor een ander zou doen.
